BIO

Roch Urbaniak urodził się w roku 1986 w Krakowie, Polska. Uzyskał wyróżnienie jako absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w 2011 roku, gdzie studiował na wydziale malarstwa w pracowni profesora Waltosia. Jego praca dyplomowa, prezentowana w Pałacu Sztuki, została nagrodzona medalem przez Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.

W swojej twórczości Roch czerpie inspirację z baśni, mitologii, folkloru oraz swoich licznych podróży. W roku 2014 zdobył prestiżowe Grand Prix podczas 25. Międzynarodowego Festiwalu Komiksu w Łodzi.

Witaj, Roch! Bardzo mi miło, że mogę z Tobą porozmawiać. Zawsze fascynowało mnie, skąd czerpiesz inspirację do swoich niezwykłych dzieł i jak podchodzisz do rozwoju swojej artystycznej ścieżki. Możesz podzielić się z nami, co napędza Twoją kreatywność i w jaki sposób rozwijasz swoje podejście do sztuki?

Witaj i dzięki za pytanie, to naprawdę ciekawy temat. Z inspiracją to było tak, że potrzebowałem trochę czasu, żeby dojrzeć i naprawdę zrozumieć, co chcę przekazywać przez moją sztukę. Na początku, częściowo z powodu uwarunkowań i oczekiwań wobec artysty, jakie stawia uczelnia artystyczna, miałem problem z otwartym mówieniem o tym, co mnie napędza i o czym chcę malować. Szukałem więc motywów, którymi mógłbym uzasadnić moje malowanie, nie sprowadzając na siebie oskarżeń o banał i infantylność. Dlatego na początku były to podróże oraz mity i legendy z miejsc, które odwiedziłem. A potem ASP się skończyło, człowiek coraz bardziej robił swoje i coraz bardziej zapominał o uczelni i jej oczekiwaniach. I w końcu mógł się przyznać. Ba, mógł z dumą powiedzieć, o co tak naprawdę chodzi. Popkultura, fantastyka, gry komputerowe, komiksy to nośniki kultury równie ważne co literatura, teatr czy mitologia. Naprawdę nie ma się czego wstydzić, kiedy mówimy o źródłach naszej inspiracji.

Rozumiem, inspiracja popkulturą jest dla Ciebie ważna. A jakie konkretnie motywy lub tematy często wracają w Twoich dziełach? Są takie, które traktujesz szczególnie blisko serca?

Tak, są pewne motywy, które wracają w moich pracach regularnie – jak architektura, latające wyspy czy wieloryby. Ale czy są mi bliskie? To po prostu elementy, które łatwo mi wykorzystać i poskładać z nich malarską opowieść, która da mi satysfakcję i zbuduje atmosferę niezwykłości oraz zachwytu odkrywcy trafiającego w nowe, magiczne miejsca. To taki bezpieczny alfabet, podstawowe klocki, po które mogę sięgnąć.

Jednak czasami przychodzi coś świeżego, jakaś nowa inspiracja, niespodziewana i niezadbana. Wtedy te bezpieczne, znane elementy trafiają „na półkę”, a ja poświęcam się rozgryzieniu nowego zagadnienia. Zarówno narracyjnie, jak i formalnie, zastanawiam się, jak to namalować i jaką historię z tego stworzyć.

Skoro mówimy o eksploracji nowych tematów, czy są jakieś rytuały, które pomagają Ci w tym procesie?

Kawa i audiobooki – to moje małe rytuały, które pomagają mi skupić się na pracy i jednocześnie cieszyć się każdą chwilą tworzenia.

Przechodząc dalej, czy jest jakaś praca, która w Twoim odczuciu odegrała wyjątkowo ważną rolę w Twojej artystycznej drodze?

Trudno wskazać pojedyncze dzieło. Każdy obraz miał swoje znaczenie i znalazł swoje miejsce. Niektóre z nich zyskały nowe życie jako ilustracje, plakaty, puzzle czy nawet grafiki na ubraniach. Część została doceniona w ważnych publikacjach, inne zdobyły nagrody. Ale to nie czyni ich ważniejszymi od reszty. Jednak największe znaczenie dla mnie miała nie pojedyncza praca, ale cała wystawa, która odbyła się w 2017 roku w galerii Kersten w Krakowie, pod tytułem „Opowiem wam o czasach wielkiej przygody”. To właśnie tam, po raz pierwszy, otwarcie wyznałem, że moją największą inspiracją jest popkultura.

Wspomniałeś o odkrywaniu nowych inspiracji. Jakie wyzwania z tym się wiążą i jak sobie z nimi radzisz?

W sumie, główne wyzwania pojawiają się, gdy muszę namalować coś, czego nie jestem w stanie sobie w pełni wyobrazić. Chodzi o to że wieloryby, architekturę, balony, dziwne maszyny itd mogę robić ot tak, z głowy. Ale oświetlenie nocnego portu i stojących w nich łodzi światłem bijącym z dna morza? Fale rozbijające się o skały podczas sztormu? Takielunek galeonu rozbitego na brzegu? To są rzeczy, które muszą w jakimś stopniu być realistyczne, inaczej nie wyjdą wiarygodnie. Takie wyzwania rozwiązuję poszukiwaniem wizualnych referencji. Czyli zdjęć na bazie których mogę te rzeczy namalować. Dawniej wymagało to budowania modeli i eksperymentowanie z oświetleniem, obecnie znaczną pomocą służy internet.

Skoro popkultura odgrywa tak ważną rolę w Twojej twórczości, czy możesz wymienić artystów lub twórców, którzy w szczególny sposób zainspirowali Twój sposób tworzenia?

Zdecydowanie, jednym z artystów, który wywarł na mnie ogromny wpływ, jest James Gurney, twórca serii „Dinotopia”. Jest on nie tylko wspaniałym malarzem, ale także pisarzem kreującym niezwykłe światy. Łączy malarstwo z narracją w sposób w jaki ja zawsze chciałem to robić. To właśnie jego prace zmotywowały mnie do pisania książek i wykorzystywania moich obrazów jako ilustracji w tych publikacjach.

Poruszając kwestię inspiracji i wpływów, jestem ciekaw, jak ważna jest dla Ciebie interakcja z odbiorcami Twoich dzieł?

Zawsze fajnie poznawać nowych ludzi. Czasami też fajnie malować coś na zamówienie w oparciu o czyjąś wizję i sugestie. To tworzy niezwykle interesujący dialog z odbiorcą. Próbuję wtedy, używając własnego malarskiego języka, opowiedzieć jego historię.

A jak to jest z narzędziami, których używasz? Co jest niezbędne w Twoim warsztacie artystycznym?

Farby akrylowe, ponieważ szybko schną i nie tworzą takich problemów technologicznych jak farby olejne. I szpachle, pozwalające tworzyć faktury, z których potem można za pomocą pędzli wydobywać kształty, pełne życia i energii.

I na koniec naszej rozmowy, jakie rady przekazałbyś młodym artystom, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę artystyczną?

To trochę jak z każdą rzeczą, w której chcemy się doskonalić. Praktykuj codziennie. Słuchaj tych, którzy mają więcej doświadczenia. Ale w pewnym momencie, przestań ich słuchać, i kiedy już będziesz wiedział, co i jak robisz, rób to tylko po swojemu.

Dziękuję Ci bardzo za tę inspirującą rozmowę. Twoje doświadczenia i rady są bezcenne, nie tylko dla młodych artystów, ale dla każdego, kto szuka swojej ścieżki w jakiejkolwiek dziedzinie twórczej. Mam nadzieję, że nasi czytelnicy znajdą w Twoich słowach motywację do eksplorowania, eksperymentowania i, co najważniejsze, do bycia wiernymi sobie i swojej pasji. 

Z Rochem Urbaniakiem rozmawiał Marcin Homan